Araç bakımı ve motor bilgisi bölümüzde bu yazımızı motor yağı seçimi konusuna ayırdık. Dizel araçlarda motor yağı seçimi. benzinli araçlarda motor yağı seçimi nasıl yapılır göz atacağız. Motor yağı numaraları nedir? Motor yağı numarası ne anlama gelir açıklamaya çalışacağız.

Motor Yağı Seçimi

Motora Uygun Yağın Seçilmesi önemli bir konudur. Her motora uygun olan yağ araç kataloğunda belirtilir. Bunun dışında, kullanacağımız yağa kendimiz karar vereceksek ve hangi motor yağı kullanmalıyım diye soruyorsanız, aşağıda anlatılacak hususlara göz atmanızı tavsiye ederiz.

Öncelikle viskozite nedir ? Onu açıklamaya çalışalım. Viskozite akmaya karşı gösterilen dirençtir. Motor yağının viskozitesi yüksekse akmaya yüksek direnç gösterecektir.Yani viskozitesi yüksek yağ kalın yağdır.

Motorun Teknik Özelliklerine göre motor yağı seçimi

Motor yağları S.A.E seri numarasıyla sınıflandırılır. S.A.E rumuzu A.B.D motorlu araçlar mühendisleri birliğinin (Society of Automotive Engineers) baş harflerini ifade eder.

Motor yağı numaraları ne anlatır?

S.A.E numarası küçük olan motor yağları daha ince ve akıcıdır. Bu numara ne kadar düşük olursa motor yağı o kadar ince olacağından, bu bize aynı zamanda yağın düşük ısılarda ne kadar akıcı olacağını ve motorun ne kadar kolaylıkla çalışacağını da gösterir.

S.A.E numarası büyük olan yağlar daha kalın ve az akıcı olur.

Örneğin, S.A.E 10 numaralı yağ, S.A.E 30 numaralı yağdan daha ince ve akıcıdır. Motor yağları, benzinli ve dizel motorları için ayrı özellikte imal edilir. Benzinli motorlarda; SA, SB, SC, SD gibi S harfi ile başlayan yağlar kullanılır. Dizel motorlarında; CA, CB, CC, CD gibi C harfi ile başlayan yağlar kullanılır.

Mevsime göre motor yağı seçimi

Gerek benzin, gerek dizel motor yağları; yazlık, kışlık ve birleşik yağlar (dört mevsim yağları) olmak üzere üç çeşittir.

Yazlık Yağlar: S.A.E 10, S.A.E 20, S.A.E 30, S.A.E 40, S.A.E 50 numaralı yağlardır.

Kışlık Yağlar: S.A.E 5W, S.A.E 10W, S.A.E 15W gibi yağlardır. (W harfi yağın kışlık olduğunu belirler, İngilizce’ de kış “winter” kelimesinin baş harfidir.)

Dört Mevsim Yağları :  Yazın yazlık yağ, kışın kışlık yağ özelliğini gösterir. Bunlar, S.A.E 10W-40 , S.A.E 15W-50 , S.A.E 15W–50 gibi yağlardır. Örneğin; S.A.E 10W-30 numaralı yağ, kış mevsiminde S.A.E 10W numaralı yağ, yaz mevsiminde S.A.E 30 numaralı yağ yerine kullanılır.

Yüksek devirli ve yeni motorlarda yağ boşluğu az olduğu için S.A.E numarası düşük olan yağ kullanılır.

Orta devirli motorlarda ve kullanım ömrünü ortalamış motorlarda yağ boşluğu daha fazla olacağı için S.A.E. numarası ortalarda olan yağ kullanılır.

Düşük devirli motorlarda ve yağ boşluğu artmış motorlarda S.A.E numarası biraz daha yüksek seçilir.

Motorun Çalışma Şartlarına göre motor yağı seçimi

Benzinli Motorlarda motor yağı seçimi
SA servis tipi yağlar, katkısız yağdır. Hafif yük altında çalışan benzin ve dizel motorlarında kullanılır.

SB tipi yağlar, içinde paslanmayı önleyici kauçuk maddesi bulunur. Hafif yük altında çalışan benzin motorları için kullanılır.

SC  tipi yağlar, düşük ve yüksek sıcaklıklarda çalışmaya uygun, açınmaya, paslanmaya karşı özellikleri olan yağdır.

SD tipi motor yağları, 1968 yılı motor teknolojisine uygun olarak üretilmiştir ve benzinli motorlarda kullanılır. Ayrıca SB, SC servis tipi yağların tavsiye edildiği her yerde kullanılır.

SE tipi motor yağı, 1972 yılındaki motor teknolojisine uygun olarak üretilmiştir. Benzinli motorlarda kullanılır. Ayrıca SC ve SD servis yağlarının kullanıldığı her yerde rahatlıkla kullanılır.

SF  tipi motor yağları, 1980 motor teknolojisine uygun olarak hazırlanmıştır. Benzinli motorlarda kullanılır.

SG servis tipi yağlar: 1988 motor teknolojisine uygun olarak hazırlanmıştır. Benzinli motorlarda kullanılır. Piyasadaki en üstün yağdır.

Dizel Motorları İçin motor yağı seçimi

CA servis tipi yağlar, kükürdü az ve iyi kalite mazot ile çalışan dizel motorları ile hafif hizmet yapan benzinli motorlar içindir.

CB servis tipi yağlar, orta yükte ve bol kükürtlü ve düşük kaliteli mazot ile çalışan dizel motorlarında kullanılır. Hafif hizmet gören benzinli motorlara da konulabilir.

CC servis tipi yağlar, orta ve ağır yükte çalışan düşük süperşarj (blower) motorlarda veya türbo dizel motorlarında ve ağır yükte çalışan benzinli motorlarda kullanılır.

CD servis tipi yağlar, yüksek hız ve yüksek verimli çalışan süperşarj ve turbo dizel motor yağıdır.

Aracın Çalışma Ortamının Hava Sıcaklığına Göre motor yağı seçimi

Motor yağı seçiminde,  aracın bulunduğu ortamın sıcaklığı da etkili olmaktadır. Sıcaklık motor yağının akıcılığı ile, dolayısıyla sürtünme miktarı ilişkilidir. Araç motorlarında sürtünme, mühendislerin en çok başını artıran konudur. Son zamanlarda motorlarda sürtünmeyi en aza indirebilmeyi amaçlayan çalışmalar yapılmaktadır.

İkinci rakam yağın yüksek ısı viskozitesini verir. 10W-40’taki “40” mesela. Bu rakam ne kadar yüksekse, yağ sıcakken o kadar viskoziteli, yani kalın demektir.

Motor yağı seçimi yakıt sarfiyatını etkiler mi ?

Evet, arabada kullandığımız motor yağının yakıt sarfiyatı ile bağlantısı vardır.

Bir yağın viskozitesi (akmaya direnci) yağın kendi içsel sürtünmesiyle bağlantılıdır. Bir yağın viskozitesi ne kadar yüksekse, yani ne kadar kalınsa, sürtünme o kadar fazla olacaktır. Sürtünme fazla ise araç daha fazla yakıt harcar.

20W-50 yağ yerine 10W-40 viskoziteli bir yağ kullandığınızda sürtünme daha az olacaktır ve bu da bize yakıt sarfiyatı sağlayacaktır. Ancak özellikle hatırlatmakta fayda var, motor yağı seçiminde asıl kriter, yakıt sarfiyatı değil, bulunduğunuz iklim koşulları olmalıdır. Gereksiz yere çok ince yağ kullanmak faydalı olmaz. Aksine yarar yerine zarar getirir.